Estudiu de les posibilidaes didáutiques de la traducción audiovisual (subtituláu y doblaxe) na enseñanza del asturianu n’Educación Primaria
Lletres Asturianes 123 (ochobre 2020)
PDF

Como citar

Avello-Rodríguez, R., & Fernández-Costales, A. (2020). Estudiu de les posibilidaes didáutiques de la traducción audiovisual (subtituláu y doblaxe) na enseñanza del asturianu n’Educación Primaria. Lletres Asturianes, (123), 147–166. https://doi.org/10.17811/llaa.123.2020.147-166

Resume

Esti trabayu presenta datos empíricos d’un estudiu cuasi esperimental centráu n’analizar les posibilidaes didáutiques de la traducción audiovisual na enseñanza del asturianu. En concreto, esaminaráse la utilización del subtituláu y el doblaxe como ferramientes didáutiques na enseñanza de la llingua asturiana nel últimu ciclu d’Educación Primaria (5u y 6u). Pal presente estudiu, contóse con una muestra de 62 alumnos d’Educación Primaria de 2 centros públicos del Principáu d’Asturies, qu’implementen una intervención docente na que los alumnos subtitularon y doblaron vídeos na clas de llingua asturiana durante 2 meses nel cursu académicu 2018-2019. Darréu, l’alumnáu participante contestó a un cuestionariu de rempuesta zarrada nel que se recoyíen les perceiciones de los escolares sobre l’usu del subtituláu y el doblaxe nel aula. Esti preséu compleméntase cola observación participante de los autores del estudiu nes aules de llingua asturiana. Los principales resultaos sorrayen les ventayes pedagóxiques del usu de la traducción audiovisual na enseñanza de la llingua tradicional asturiana, con una valoración bien favoratible per parte de la muestra participante, especialmente no que cinca al rodiu del usu del doblaxe. El trabayu conclúi apurriendo les implicaciones educatives que se deriven de la investigación en rellación cola enseñanza de la llingua tradicional d’Asturies. Pallabres clave: traducción audiovisual, subtituláu, doblaxe, asturianu, Educación Primaria.
https://doi.org/10.17811/llaa.123.2020.147-166
PDF

Referencies bibliográfiques

Armesto Fernández, X. (2003). Opiniones y actitúes de los estudiantes de Maxisteriu, Especialidá d’Educación Primaria: Estudiu de campu. Lletres Asturianes, 84, 65-84.

Bellido Calduch, T. (2018). Estudio de los niveles de uso, valoración y actitudes lingüísticas hacia la lengua asturiana que muestran los futuros maestros: Implicaciones educativas y curriculares. Tesis doctoral. Universidá d’Uviéu.

Bisson, M. J., Van Heuven, W. J. B., Conklin, K., & Tunney, R. J. (2014). Processing of native and foreign language subtitles in films: An eye tracking study. Applied Psycholinguistics, 35(2), 399-418. https://doi.org/10.1017/S0142716412000434

Bolaños García-Escribano, A. (2017). Reception and effects of fansubs on EFL education for translation and interpreting students: An empirical approach. Journal of Specialised Translation, 28(28), 122-163. https://www.jostrans.org/issue28/art_bolanos.pdf

Borghetti, C., & Lertola, J. (2014). Interlingual subtitling for intercultural language education: A case study. Language and Intercultural Communication, 14(4), 423-440. https://doi.org/10.1080/14708477.2014.934380

Borguetti, C. (2011). Intercultural learning through subtitling: The cultural studies approach. En L. Incalcaterra McLoughlin, M. Biscio, & M. À. Ní Mhainnín (Eds.), Audiovisual translation subtitles and subtitling: Theory and practice (pp. 111-137). Berna: Peter Lang.

Brown, J. D. (2001). Using surveys in language programs. Cambridge: Cambridge University Press.

Chiu, Y. H. (2012). Can film dubbing projects facilitate EFL learners’ acquisition of English pronunciation? British Journal of Educational Technology, 43(1), 41-44. https://doi.org/10.1111/j.1467-8535.2011.01252.x

Consejo de Europa. (2002). Marco común europeo de referencia para las lenguas. Estrasburgo: Consejo de Europa.

D’Ydewalle, G., & Van De Poel, M. (1999). Incidental foreign-language acquisition by children watching subtitled television programs. Journal of Psycholinguistic Research, 28, 227-244. https://doi.org/10.1023/A:1023202130625

Danan, M. (2010). Dubbing projects for the language learner: A framework for integrating audiovisual translation into task-based instruction. Computer Assisted Language Learning, 23(5), 441-456. https://doi.org/10.1080/09588221.2010.522528

Díaz-Cintas, J. (1995). El subtitulado como técnica docente. Vida Hispánica, 12(12), 10-14.

Dörnyei, Z. (2014). Questionnaires in second language research. Londres: Routledge.

Dyzmann, N. V. (2000). Averamientu al estudiu de contautu de llingües (asturianu / castellán) nel Principáu d’Asturies. Lletres Asturianes, 73, 93-105.

Fernández-Costales, A. (2017). Subtitling in CLIL: Promoting bilingual methodologies through audiovisual translation. En M. E. Gómez Parra & R. Johnstone (Eds.), Educación bilingüe: tendencias educativas y conceptos claves = Bilingual educational: Trends and key concepts (pp. 185-196). Madrid: Ministerio de Educación. https://doi.org/10.4438/030-17-133-4

Ghia, E. (2012). Subtitling matters: New perspectives on subtitling and foreign language learning. Oxford: Peter Lang.

González-Riaño, X. A. & Armesto Fernández, X. (2012). Enseñanza de la lengua minoritaria y la satisfacción del profesorado: el caso de Asturia. Cultura y Educación, 24(2), 219–241.

González-Riaño, X. A., & Fernández-Costales, A. (2019). Principality of Asturias. En C. Lapresta-Rey & Á. Huguet (Eds.), Multilingualism in European Language Education (pp. 53-71). Clevedon: Multilingual Matters. https://doi.org/10.9783/9781788923316-006

González-Riaño, X. A., Hevia Artime, I., & Fernández-Costales, A. (2013). Language attitudes of Asturian students in the area of Navia-Eo (Spain). Language and Intercultural Communication, 13(4), 450–469. https://doi.org/http://dx.doi.org/10.1080/14708477.2013.785558

González-Riaño, X. A., & San Fabián Maroto, J. L. (1996). La escolarización de la lengua asturiana. Su incidencia en el rendimiento educativo. Mieres: Editora del Norte.

Herrero, C., Sánchez-Requena, A., & Escobar, M. (2018). Una propuesta triple. Análisis fílmico, traducción audiovisual y enseñanza de lenguas extranjeras. InTRAlinea Special Issue: Building Bridges between Film Studies and Translation Studies. http://www.intralinea.org/specials/article/2245

Hevia-Arrime, I., & González-Riaño, X. A. (2017). Asturianu y castellanu nes aules d’Asturies: usu y actitúes del alumnáu inmigrante y autóctono. Lletres Asturianes, 116, 127-148.

Huguet, À., & González-Riaño, X. A. (2002). Conocimiento lingüístico y rendimiento escolar. Implicaciones educativas en un contexto bilingüe. Infancia y Aprendizaje, 25(973), 53-68.

Hymes, D. (1972). On communicative competence. Sociolinguistics, 269293, 269-293. https://doi.org/10.1007/s11606-007-0364-4

Incalcaterra McLoughlin, L. (2009). Inter-semiotic translation in foreign language acquisition: The case of subtitles. En A. Witte, T. Harden, & A. Ramos de Oliveira (Eds.), Translation in Second Language Learning and Teaching (pp. 227-244). Berna: Peter Lang.

Incalcaterra McLoughlin, L., & Lertola, J. (2014). Audiovisual translation in second language acquisition. Integrating subtitling in the foreign-language curriculum. Interpreter and Translator Trainer, 8(1), 70-83. https://doi.org/10.1080/1750399X.2014.908558

Incalcaterra McLoughlin, L., Lertola, J., & Talaván, N. (2018). Audiovisual translation in applied linguistics: Educational perspectives. Special Issue of Translation and Translanguaging in Multilingual Contexts, 4(1), 1-8. https://doi.org/10.1075/gest.8.3.02str

Krashen, S. (1985). The input hypothesis: Issues and implication. Londres: Longman.

Kumai, W. (1996). Karaoke movies: Dubbing movies for pronunciation. The Language Teacher Online, 20(9). https://jalt-publications.org/tlt/departments/myshare/articles/2049-karaoke-movies-dubbing-movies-pronunciation

Lertola, J. (2012). The effect of subtitling task on vocabulary learning. En A. Pym & D. Orrego-Carmona (Eds.), Translation research projects 4 (pp. 61-70). Tarragona: Universitat Rovira i Visgili.

Lertola, J. (2016). Subtitling in language teaching: Suggestions for language teachers. En Y. Gambier, A. Caimi, & C. Mariotti (Eds.), Subtitles and language learning: Principles, strategies and practical experiencesearning (pp. 245-267). https://doi.org/10.3726/978-3-0351-0719-7

Lertola, J. (2018). From translation to audiovisual translation in foreign language learning. Trans, 0(22), 185-202. https://doi.org/10.24310/TRANS.2018.v0i22.3217

Lertola, J. (2019a). Audiovisual translation in the foreign language classroom: applications in the teaching of English and other foreign languages. https://doi.org/10.14705/rpnet.2019.27.9782490057252

Lertola, J. (2019b). Second language vocabulary learning through subtitling. Revista Española de Lingüística Aplicada/Spanish Journal of Applied Linguistics, 32(2), 486-514. https://doi.org/10.1075/resla.17009.ler

López Cirugeda, I., & Sánchez Ruiz, R. (2013). Subtitling as a didactic tool. A teacher training experience. Porta Linguarum, 20, 45-62.

Louzao Suárez, M., & González-Riaño, X. A. (2009). Investigación sobre les actitúes interculturales del alumnáu asturianu d’Educación Primaria: un estudiu de casu. Lletres Asturianes, 100, 107-126.

Montero Domínguez, X. (2016). La traducción pal doblaxe n’asturianu. Un estudiu de casu. Lletres Asturianes, 114, 119-137.

Moreno, A. I., & Vermeulen, A. (2017). Audio description for all: A literature review of its pedagogical values in foreign language teaching and learning. Encuentro, 26, 52-68. https://ebuah.uah.es/dspace/bitstream/handle/10017/34980/audio_ibañez_encuentro_2017_N26.pdf?sequence=1&isAllowed=y

Pavlenko, A., & Piller, I. (2008). Language education and gender. En N. H. Hornberger (Ed.), Encyclopedia of Language and Education (pp. 57-69). Nueva York: Springer.

Richards, J. C., & Rodgers, T. S. (2014). Approaches and methods in language teaching. Cambridge: Cambridge University Press.

Sánchez-Requena, A. (2016). Audiovisual translation in teaching foreign languages: Contributions of revoicing to improve fluency and pronunciation in spontaneous conversations. Porta Linguarium, 26, 9-21.

Sánchez-Requena, A. (2018). Intralingual dubbing as a tool for developing speaking skills. Special Issue of Translation and Translanguaging in Multilingual Contexts. Audiovisual Translation in Applied Linguistics: Beyond Case Studies, 4(1), 102-128.

Suari Rodrigue, C. (2020). L’enseñu virtual de la llingua asturiana (1996-2019): averamientu etnográficu, estudiu evaluativu y propuestes de futuru. Lletres Asturianes, 122, 165-196. https://doi.org/10.17811/llaa.122.2020.165-196

Talaván, N. (2006). Using subtitles to enhance foreign language learning. Porta Linguarum, 6, 41-52. http://www.ugr.es/~portalin/articulos/PL_numero6/talavan.pdf

Talaván, N. (2011). A quasi-experimental research project on subtitling and foreign language acquisition. En Laura Incalcaterra McLoughlin, M. Biscio, & M. Á. Ní Mhainnín (Eds.), Subtitles and pubtitling. Theory and practice (pp. 197-218). Oxford: Peter Lang.

Talaván, N. (2013). La subtitulación en el aprendizaje de lenguas extranjeras. Madrid: Octaedro.

Talaván, N. (2019). Using subtitles for the deaf and hard of hearing as an innovative pedagogical tool in the language class. International Journal of English Studies, 19(1), 21-40. https://doi.org/10.6018/ijes.338671

Talaván, N., & Ávila-Cabrera, J. J. (2015). First insights into the combination of dubbing and subtitling as L2 didactic tools. En Y. Gambier, A. Caimi, & C. Mariotti (Eds.), Subtitles and language learning: Principles, strategies and practical experiences (pp. 149-172). Berna: Peter Lang.

Talaván, N., Bárcena, E., & Villarroel, Á. (2014). Aprendizaje colaborativo asistido por ordenador para la transferencia de las competencias mediadora y lingüístico-comunicativa en inglés especializado. En M. L. Pérez Cañado & J. Ráez Padilla (Eds.), Digital competence development in higher education: An international perspective (pp. 87-106). https://doi.org/10.3726/978-3-653-04536-9

Talaván, N., & Costal, T. (2017). iDub - The potential of intralingual dubbing in foreign language learning: How to assess the task. Language Value, 9(1), 62-88. https://doi.org/dx.doi.org/10.6035/LanguageV.2017.9.4

Talaván, N., Lertola, J., & Costal, T. (2016). iCap: Intralingual captioning for writing and vocabulary enhancement. Alicante Journal of English Studies, 29, 229-247.

Talaván, N., & Rodríguez-Arancón, P. (2014). The use of reverse subtitling as an online collaborative language learning tool. Interpreter and Translator Trainer, 8(1), 84-101. https://doi.org/10.1080/1750399X.2014.908559

Talaván, N., Rodríguez-Arancón, P., & Martín-Monje, E. (2015). The enhancement of speaking skills practice and assessment in an online environment. In M. L. Cancelas y Ouviña & S. Sánchez Rodríguez (Eds.), Tendencias en educación y lingüística (pp. 329-351). Cádiz: Editorial GEU.

Vanderplank, R. (2019). Video and informal language learning. En M. Dressman & R. W.Sadler (Eds.), The handbook of informal language learning (pp. 181-201). Chichester: Wiley.

Wilson, R., & Dewaele, J. M. (2010). The use of web questionnaires in second language acquisition and bilingualism research. Second Language Research, 26(1), 103-123. https://doi.org/10.1177/0267658309337640

Zabalbeascoa, P. (1990). Aplicaciones de la traducción a la enseñanaza de lenguas extranjeras. Sintagma, 2, 75-86.