Un averamientu a Crónica de la lluz y la solombra, d’Antón García, dende una perspectiva biocultural
PDF

Como citar

Suárez Coalla, P. (2022). Un averamientu a Crónica de la lluz y la solombra, d’Antón García, dende una perspectiva biocultural. Lletres Asturianes, (119), 103–116. Retrieved from https://reunido.uniovi.es/index.php/Lletres/article/view/18369

Resume

Crónica de la lluz y la solombra (Saltadera: 2015), d’Antón García, ye la narración d’un doble crime qu’asocedió a finales del sieglu XIX na remota braña de La Zorera, nel conceyu de Tinéu: la muerte de Manulina’l Cura y el so naciatín a manes de Rafael Gancedo –home y padre de les víctimes– cola posible intención de casase cola so amante, Concha Calzón, y la non menos tráxica muerte del asesín dos años más tarde espués de ser axusticiáu y condenáu a garrote vil. Esti artículu esplora la naturaleza contradictoria del espíritu humanu, coles sos bondaes y miseries, les sos «lluces y solombres» –presentes na novela– dende una perspeutiva biocultural, dientro del marcu teóricu que surdió nes dos últimes décades lo mesmo nel campu de les ciencies que de les humanidaes. La idea de que l’arte respuende a un procesu d’adautación, que s’asemeya a otros comportamientos sociales básicos –un puntu de vista sofitáu por académicos como Brian Boyd, Joseph Caroll, Jonattahn Gottschall, Geoffrey Miller, Denis Dutton, Ellen Disanayake, Steven Pinker, ente otros– y centráu en temes de gran importancia pa los seres humanos, derivaos estos temes de les nueses necesidaes y los nuesos intereses –los llamaos temes universales como l’amor, l’adulteriu, el resentimientu, l’engañu, l’homicidiu y el sentíu de xusticia– sirven de guía pal estudiu que se fai de la novela d’Antón García, Crónica de la lluz y la solombra, nesti trabayu.

PDF

Referencies bibliográfiques

BOYD, Brian (2009): On the Origin of Stories. Evolution, Cognition and Fiction. Harvard University Press.

CARROLL, Joseph (2011): Reading Human Nature. Literary Darwinism in Theory and Practice.

Suny Press.

DALY, Martin & Margo WILSON (2003): Homicidio. Buenos Aires, Fondo de Cultura Económica de Argentina. [Primer ed. n’inglés de 1988].

DUTON, Denis (2010): «The Uses of Fiction», n’Evolution, Literature and Film. Ed. de Brian

Boyd, Joseph Carroll, & Jonathan Gottschall. New York, Columbia University Press: 184-193.

– (2010): El instinto del arte. Belleza, placer y evolución humana. Madrid, Paidós. [Primer

ed. n’inglés de 2009].

GARCÍA, Antón (2015): Crónica de la lluz y la solombra. Uviéu, Saltadera.

GARCÍA MARTÍNEZ, Adolfo (2008): Antropología de Asturias. Uviéu, KRK.

GOTTSCHALL, Johathan (2012): The Storytelling Animal. How Stories Make us Human. Houghton Mifflin Harcourt.

MORI DE ARRIBA, Marta (2016): «Crónica de la lluz y la solombra d’Antón García», en Lliteratura 32: 70-71.

SUÁREZ-COALLA, Paquita (2015): «Les frebes de la humanidá: Crónica de la lluz y la solombra d’Antón García», n’El Comercio: 4-5 [26 de payares].

TOOBY, John & Leda COSMIDES (2010): «Does Beauty Build Adapted Minds? Toward an Evolutionary Theory of Aesthetics, Fiction, and the Arts», n’Evolution, Literature and Film.

Ed. de Brian Boyd, Joseph Carroll & Jonathan Gottschall. New York, Columbia University

Press: 174-183.

WILSON, Edward O. (2012). La conquista social de la tierra. Barcelona, Debate. [Primer ed.

n’inglés de 2012].