Observaciones sobre la negación asturiana: comparación con otros idiomas romances
PDF

Pallabres clave

Romance languages
Asturian language
Morphology
Syntax
negation Llingües romances
Llingua Asturiana
Morfoloxía
Sintaxis
la negación

Como citar

Floricic, F. (2022). Observaciones sobre la negación asturiana: comparación con otros idiomas romances. Lletres Asturianes, (119), 11–35. Retrieved from https://reunido.uniovi.es/index.php/Lletres/article/view/18363

Resume

Ye l’oxetu d’esti artículu presentar dalgunes de les carauterístiques más destacaes de la morfosintaxis de la negación n’asturianu. Tomando como base los datos recoyíos en delles de les monografíes dialeutales, y más en particular la de la fala de L.lena, quieren referise en concreto dalgunos aspeutos de la distribución de la negación y de los morfemes negativos. En tou casu ha dexase claro que la presentación ufierta namái una descripción parcial de la negación y que fadríen falta investigaciones muncho más exhaustives al respeutive d’ello. Faise por describir les carauterístiques de les variantes nun, nu y nɔŋ afitando la comparanza con oposiciones asemeyaes que se rexistren n’otros idiomes románicos. Asina mismo trátase un fenómenu enforma menos discutíu hasta’l momentu na nuesa estaya d’estudiu: el fenómenu de la negación holofrástica (i.e. «¡no!»). Dellos estudios recién trataron d’incluyir la problemática de les palabres holofrástiques nel cuadru de los fenómenos de la elipsis. Afitándose en datos asturianos y románicos, discutiráse la naturaleza y les propiedaes de les palabres negatives holofrástiques, non solo dende’l puntu de vista de la sintaxis, sinón tamién dende’l puntu de vista de la comunicación humana. Estructuralmente y no que cinca a los conteníos del artículu, preséntense en primer llugar dalgunas observaciones xenerales sobro la tipoloxía de la negación y discútese llueu’l fenómenu d’alomorfía que, na opinión del autor, afectaría a la negación asturiana. Na última parte de la presentación detendrémonos sobro la cuestión de les construcciónes elíptiques y fadránse unes observaciones sobre’l problema de la negación holofrástica.

PDF

Referencies bibliográfiques

ANDRÉS DÍAZ, R. d’ (1995): «Non y nun», en Lletres Asturianes 57: 49-60

– (2013): Gramática comparada de las lenguas ibéricas. Xixón, Ediciones Trea.

BERNINI, G. & P. Ramat (1996): Negative Sentences in the Languages of Europe. A Typological Approach. Berlin, Walter de Gruyter. [Empirical Approaches to Language Typology

.

BOSQUE, I. (1984): «Negación y elipsis», en Estudios de Lingüística 2:171-199.

BRØNDAL, V. (1943): Essais de linguistique générale. Copenhague, Einar Munksgaard.

– (1948): Les parties du discours. Partes orationis. Études sur les catégories linguistiques.

Copenhague, Einar Munksgaard.

CANELLADA, M. J. (1944): El bable de Cabranes. Madrid, CSIC.

CANO GONZÁLEZ, A. M. (1981): El habla de Somiedo (Occidente de Asturias). Universidad de

Santiago de Compostela.

CONDE SAIZ, M. V. (1978): El habla de Sobrescobio. Mieres, Instituto Bernaldo de Quirós.

CREISSELS, D. (2006): Syntaxe générale. Une introduction typologique. 2 vols. Paris, Lavoisier.

DÍAZ GONZÁLEZ, O. (1986): El habla de Candamo (aspectos morfológicos y vocabulario). Universidad de Oviedo.

DÍAZ CASTAÑÓN, Ma del C. (1966): El Bable del Cabo de Peñas. Oviedo, Instituto de Estudios

Asturianos.

ESPINOSA A. M. (1909): Studies in New Mexican Spanish. Part I: Phonology. University of

Chicago.

– (1911): «Studies in New Mexican Spanish. Part II: Morphology», en Revue de Dialectologie Romane 3 : 251-286.

FLORICIC, F. (2009): «A propos du statut morpho-syntaxique de la négation connexionnelle en

italien, en espagnol et en occitan languedocien: «être» ou «ne pas être» un clitique», in Bulletin de la Société de Linguistique de Paris 104 (1): 261-310.

– (2011): «Le vocatif et la périphérie du système des cas: entre archaïsmes et innovations»,

en L’évolution grammaticale à travers les langues romanes. Louvain, Peeters. [Mémoires

de la SLP 19: 103-134].

GARCÍA ARIAS, J. L. (1974): El habla de Teberga: sincronía y diacronía. Oviedo, Archivum

– (2003): Gramática histórica de la lengua asturiana. Fonética, fonología e introducción a

la morfosintaxis histórica. Uviéu, Academia de la Llingua Asturiana.

GARCÍA VALDÉS, C. C. (1979): El habla de Santianes de Pravia. Mieres, Instituto Bernaldo de

Quirós.

– (1980): «Algunos aspectos de la negación en asturiano», en Estudios y trabayos del Seminariu de Llingua Asturiana. Uviéu, Servicio de Publicaciones de la Universidad de Oviedo: 77-84.

GONZÁLEZ-QUEVEDO, R. (2001): La fala de Palacios del Sil. Uviéu, Academia de la Llingua

Asturiana.

JESPERSEN, O. (1917): Negation in English and Other languages. København, Ejnar Munksgaad.

LADEFOGED, P. (1968): A Phonetic Study of West African Languages: An Auditory-instrumental Survey. Cambridge / New York, Cambridge University Press.

MARTINET, A. (1964): Économie des changements phonétiques. Traité de phonologie diachronique.

e éd. Berne, Francke.

MCGARRITY, L. (1999): «A Sympathy Account of Multiple Opacity in Wintu», en Indiana University Working Papers in Linguistics 1. Optimal Green Ideas in Phonology: 93-107.

MEDINA GRANDA, R. M. (1999): Polaridad negativa en occitano antiguo. (Elementos de comparación con otros romances medievales). Universidad de Oviedo.

MEILLET, A. (1921): «Remarques sur la théorie de la phrase», in Journal de Psychologie: 609-

MENÉNDEZ GARCÍA, M. (1963): El Cuarto de los Valles (un habla del occidente asturiano).

Oviedo, Instituto de Estudios Asturianos. [Reed. en facsímil, RIDEA, 2010].

MENÉNDEZ PIDAL, R. (1965): Crestomatía del español medieval. Acabada y revisada por Rafael Lapesa y María Soledad de Andrés. Madrid, Gredos.

MIESTAMO, M. (2005): Standard negation: the negation of declarative verbal main clauses in

a typological perspective. Berlin, Mouton de Gruyter.

– (2007): «Negation. An Overview of Typological Research», en Language and Linguistics

Compass 1 (5): 552-570.

– (2011): «A typological perspective on negation in Finnish dialects», in Nordic Journal of

Linguistics 34 (2): 83-104.

MOLINU, L. (1992): «Gli esiti fonosintattici del dialetto di Buddusò», in L’Italia Dialettale 55:

-153.

– (1993): Description phonétique et phonologique des parlers de Buddusò, Alà dei Sardi,

Pattada. Grenoble.

– (1998): La syllabe en Sarde. Grenoble. [PhD Dissertation].

MORENO BERNAL, Jesús & Bautista HORCAJADA (1997): «Sobre no y non en español medieval»,

en Revista de Filología Románica 14/1: 345-361.

NEIRA MARTÍNEZ, J. (1955): El habla de Lena. Oviedo, Instituto de Estudios Asturianos.

PAGLIARO, A. & W. BELARDI (1963): Linee di storia linguistica dell’Europa. Roma, Edizioni

dell’Ateneo.

PINTO, D. & C. de PABLOS-ORTEGA (2014): Seamos pragmáticos. Introducción a la pragmática española. New Haven / London, Yale University Press.

RODRÍGUEZ-CASTELLANO, L. (1952): La variedad dialectal del Alto Aller. Oviedo, Instituto de

Estudios Asturianos.

– (1954): Aspectos del bable occidental. Oviedo, Instituto de Estudios Asturianos.

ROHLFS, G. (1968): Grammatica storica della lingua italiana e dei suoi dialetti. Morfologia.

Torino, Giulio Einaudi.

– (1969): Grammatica storica della lingua italiana e dei suoi dialetti. Sintassi e formazione

delle parole. Torino, Giulio Einaudi.

SALVIONI, C. (2008 [1910]): «Spigolature siciliane (Serie 5a e 6a)», in Reale Istituto Lombardo. Rendiconti 43, fasc. 14, serie 2: 609-651. [En Loporcaro, M., L. Pescia, R. Broggini &

P. Vecchio (eds.), Scritti Linguistici IV. Etimologia e Lessico. Locarno, Edizioni dello Stato del Canton Ticino: 636-678.

SAN SEGUNDO CACHERO, R. (2016): «Negación metalingüística y estructura informativa: caracterización sintáctico-pragmática de non», en Lletres Asturianes 114: 59-89.

– (2017): «Negación enfática y gramaticalización en asturiano: estructuras con ná», en Verba 44: 1-34.

SANTANGELO, S. (1902-1904-1905): «Il vocalismo del dialetto di Adernò», en Archivio Glottologico Italiano 16: 479-487.

SUÁREZ GARCÍA, P. (2016): La fala de Trubia (Asturies): estudiu sincrónicu y diacrónicu.

Uviéu, Academia de la Llingua Asturiana.

TESNIÈRE, L. (1988): Eléments de syntaxe structurale. Paris, Klincksieck.

VALLINA ALONSO, C. (1985): El habla del Sudeste de Parres (Desde el Sella hasta El Mampodre). Oviedo, Instituto de Estudios Asturianos.

VARVARO, A. (1988): «Italienisch: Areallinguistik XII. Sizilien», en Lexikon der Romanistischen Linguistik. IV. Tübingen, Niemeyer: 716-31.